ΓΙΑ ΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ

Στην ήπειρό μας από την Σκανδιναβία ως την Ισπανία από την Γαλλία ως την Σιβηρία, είναι εξαπλωμένος ο Ασπάλαξ ο Ευρωπαϊκός. Είναι ο λαίμαργος λαγουμιτζής των αγρών και αντιλαμβανόμαστε την παρουσία του από τους λοφίσκους χωμάτων που αποδεικνύουν τις φωλιές του. Η ανατομία του τυφλοπόντικα είναι σχεδιασμένη για την υπόγεια ζωή του ανασκαφέα με ιδιαίτερα ανεπτυγμένα τα μπροστινά του πόδια, ενώ η όρασή του διακρίνει μόνο τις διαφορές του σκότους και του φωτός. Κτίζει την φωλιά του υπογείως και κυκλικώς και το σχήμα της είναι ομόκεντροι κύκλοι που διαπερνώνται ακτινωτά από ευθείες που ενώνουν τους κύκλους μεταξύ τους.

Δυστυχώς, για τον τυφλοπόντικα το χαρακτηριστικό αυτής της υπόγειας φωλιάς είναι η απουσία εξωτερικών ερεθισμάτων, πλην των διαπερνούντων τη Γη, υπόηχων. Και πώς να φτάσουν στα μπουντρούμια του τυφλοπόντικα τα εξωτερικά ερεθίσματα της γης που καλλιεργείται, ή η καθημερινή ζωή του δάσους; Έτσι μη όντως εφικτή η αλληλουχία, ερέθισμα – εμπειρία – νόηση ο τυφλοπόντικας υιοθετεί το σχήμα της φωλιάς του σαν μοντέλο αμεσοδημοκρατικών επικοινωνιών. Και εδώ ζητείται δικαιολογημένα η επιείκεια του αναγνώστη, για την αυτοαναφορικότητα του συμπαθούς τετραπόδου, λόγω της μη ύπαρξης άλλης ζωτικής εμπειρίας, που θα εμπλούτιζε ευρύτερα τη γκάμα επιλογών του ζώου.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Όπως αναφέρεται στον τίτλο του άρθρου πραγματευόμαστε το με ειδικές αρετές (όχι ανάγκες) ξαδελφάκι των Μ.Μ.Ε. Το ραδιόφωνο, αυτό το ανάπηρο μέσο επικοινωνίας, που δίνει το ακουστικό ερέθισμα, συντροφεύοντας απρόσκοπτα την ελεύθερη σωματική κίνηση και την ελαφρά πνευματική απασχόληση. Οι ειδικές του αρετές είναι η συντροφικότητα, η απουσία έπαρσης, η ανθρώπινη επαφή και το μέτρο. Είναι δέσμιο του χρόνου και δυστυχώς και σήμερα μετά από υπερ-δεκαετή θεσμική παρουσία έφτασε να είναι δέσμιο και των συμφερόντων των πολυάσχολων ιδιοκτητών του. Είναι πολλά τα ραδιοφωνικά δίκτυα με πανελλαδική και παγκόσμια μέσω internet ή δορυφόρων κάλυψη, που με κόπο συγκροτούν την νευρικότητα και την αγωνία που προκαλούν οι business – πραγματικά δύσκολη και ρευστή ασχολία υποχρεώνοντας τα, να επιλέγουν αναγκαστικά μέσα από τον κόσμο της οικονομίας, τις συμφερότερες πληροφορίες. Το μοντέλο των σύγχρονων τεχνο-Μ.Μ.Ε., είναι ακτινωτό και αναπαράγει τη στρέβλωση και αναδεικνύει τις αρετές του μέσου.

Ετοιμάζουμε την Τρίτη Επικοινωνιακή Ευθεία. Ένα προϊόν καθαρά Ελληνικό όπως και τα αιτήματα που διαμορφώθηκαν από το κίνημα της Ελεύθερης Ραδιοφωνίας στην δεκαετία του ’80. Συνοπτικά οι προτάσεις που καλλιεργήθηκαν τότε είναι:

1. μικρή ισχύς πομπών

2. μια συχνότητα ανά ραδιοσταθμό

3. τοπική εμβέλεια σύμφωνη με τη γεωγραφία της κάθε ραδιοφωνικής περιφέρειας

4. σεβασμός στα τοπία των χώρων που φιλοξενούν τους αναμεταδότες

5. να αποδοθούν συχνότητες σε κοινωνικούς ραδιοσταθμούς

Πρόκειται για πείραμα παγκόσμιας πρωτιάς με στόχο την αυτόνομη και απρόσκοπτη επικοινωνία. Δεν είναι ένα ακόμη δίκτυο εμπορικής ή θεσμικής πολιτικής. Είναι τομή της ραδιοφωνικής τέχνης και της άμεσης Δημοκρατίας, αποϊδεολογικοποιημένες και οι δυο για πρακτικούς λόγους. Απλά για να μιλήσουμε στην αγορά επιλέξαμε την διαφοροποίηση που φέρνει ο έντεχνος ραδιοφωνικός λόγος καβάλα στο άγαλμα της Άμεσης Δημοκρατίας.

Ανοιχτοί στην εφαρμογή και την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής τεχνολογίας και πάντα έτοιμοι να ασελγήσουμε στην ιεραρχική απεικόνιση των τεχνολογικών επιλογών των Μεντιοκρατών, σαν γνήσιοι κομπογιαννίτες, παρεκτρέψαμε την «ορθή» χρήση τους, προσαρμόζοντας αυτές στα αμεσοδημοκρατικά βίτσια μας. Κάτι που έγινε στη δεκαετία του ‘80 σαν κίνημα της Ελεύθερης Ραδιοφωνίας, μετατρέποντας avand gard τεχνογνωσία από τα πιο επιλεγμένα ηλεκτρονικά κέντρα και μετατρέποντάς την, σε εναλλακτική τεχνολογία. Στη δεκαετία του ’90 της ραγδαίας ανάπτυξης της εμποτρικής ραδιοφωνίας και των δεκάδων κιλοβάτ, ήμασταν έτοιμοι τεχνικά και δώσαμε έξυπνες και απλές λύσεις, πάντα στα πλαίσια της λαϊκής ραδιοτεχνίας. Ανταγωνιστήκαμε την πίεση της ηλεκτρονικής βιομηχανίας, που υπαγόρευε πολύπλοκες τεχνικές, προκειμένου να επιδοτήσει την πανάκριβη έρευνά της. Εμποδίσαμε ως ένα βαθμό την πυραμιδοποίηση των Μ.Μ.Ε. με τα γνώριμα ιεραρχικά δίκτυα του broadcast δημιουργώντας απλές αμφίδρομες επικοινωνίες, απομυθοποιώντας την αχρείαστη πολυπλοκότητα των Radio Business.

Εδώ πρέπει ν’ απαντήσουμε σε ορισμένες κατηγορίες προερχόμενες από εγχώρια ηλεκτρονική παραγωγή. Δηλαδή ότι εμποδίσαμε, ως ένα βαθμό, την ανάπτυξη των Ελληνικών ηλεκτρονικών βιοτεχνιών μέσα από την πολιτική αντίδρασή μας στον τεχνικό τομέα. Απλά φέραμε εμπόδια στην άμετρη εμπορευματοποίηση του μέσου. Εξ’ άλλου άλλοι πιο πρόσφοροι, για το μέγιστο κέρδος, τομείς της ηλεκτρονικής, όπως για παράδειγμα η παραγωγή ψηφιακών πολυκαναλικών ραδιοφώνων που θα καλύψουν τις ποικίλες του DAB(DigitalAudioBroadcasting).

“Εμείς και το δίκτυό μας”

Πρόκειται για ένα κοινωνικό κοινοτικό τηλεπικοινωνιακό φαλανστήριο, χωρίς υποχρεωτική συντηδαιμονία και καθορισμένη συνεύρεση. Οι ασύρματες οντότητες, σ’ αυτό το μοντέλο ερίζουν ελεύθερα, συνδεόμενες τυχαία και αυτόβουλα. Η ιδιομορφία του δικτύου έγκειται στο ότι δεν υπάρχει κεντρικός ραδιοθάλαμος προγράμματος όπου παράγονται οι εκπομπές, αλλά μέσω internet ή άλλων φθηνών μέσων αναμετάδοσης ο κάθε συλλογικός ραδιοσταθμός επιλέγει ή έχει προεπιλέξει τα προγράμματα των άλλων ραδιοσταθμών που αποτελούν το δίκτυο. Έτσι μιλάμε για μια ασύρματη αμεσοδημοκρατική πολυπλεξία εκπομπών και απόψεων, χωρίς να αποκλείονται και εκπομπές κοινής αποδοχής και πανελλήνιας αναμετάδοσης.

Αλλά ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι. Πρόκειται για τρία επίπεδα ραδιοφωνίας:

1. Κοινοτικό ραδιόφωνο. Στα μητροπολιτικά κέντρα της Ελλάδος ετοιμάζονται να εκπέμψουν μικροί Ρ/Σ κατά το Ευρωπαϊκό πρότυπο των Community Radios. Αυτοί οι ραδιοσταθμοί είναι διαφοροποιημένοι από την ομοιόμορφη πληθώρα των εμπορικών και κρατικών ραδιοσταθμών, καθώς υποστηρίζονται από φορείς με κοινωνική και κοινοτική βάση, όπως π.χ. συζητά η ιστορική κατάληψη της Πάτμου και Καραβίας με πρωτοβουλία της τυφλοποντικίνας Ρίκας Ροδάκη ή όπως ο αιθέριος οραματιστής Βαγγέλης Πάτσος που θέλει να θεμελιώσει το regge ραδιοσταθμό της “έγχρωμης” Κυψέλης. Η συχνότητα των κοινωνικών ραδιοφώνων θα είναι αυτοί των παράνομων εμπορικών αναμεταδοτών (υπολογίζεται ότι λειτουργούν περί τους δέκα παράνομοι αναμεταδότες στην Αθήνα δηλαδή ραδιοσταθμοί με παραπάνω από μια συχνότητες) και θα εκπέμπουν με χαμηλή ισχύ (κάτω του ενός κιλοβάτ) μέσα από την πόλη. Η ηπιότητα της ισχύος του πομπού και οι ελαφρές εγκαταστάσεις, εγγυώνται τη φιλικότητα του μέσου προς τους απαιτητικούς μετροπολιτάνους των Ελληνικών μεγαλουπόλεων. Και “απαιτητικοί μετροπολιτάνοι” λογίζεται ο χώρος από τα συμπαθητικά ΚΑΠΗ έως την ατίθαση νεολαία της γειτονιάς. Η εμβέλεια, ήπια και αυτή, θα είναι Διαμερισματική ή περιοχής Δήμου και θα υπάρχει η δυνατότητα ανταλλαγής εκπομπών ή αναμετάδοση μιας εκπομπής κοινής αποδοχής.

2. Περιφερειακό Ραδιόφωνο. Το τοπίο της επαρχιακής ραδιοφωνίας είναι τραγικά χειρότερο από το broadcast της πρωτεύουσας και της συμπρωτεύουσας. Οι ραδιοσταθμοί της επαρχίας χαροπαλεύουν ανάμεσα στην αναμετάδοση μέρους των προγραμμάτων των Αθηναίων μέσων επικοινωνίας και το έτοιμο πρόγραμμα από το computer που αφαιμάζει το ζωντανό πρόγραμμα. Όπως έχει δημοσιευθεί στην εφημερίδα της Πράσινης Πολιτικής αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα εκπέμπουν δυο ραδιοσταθμοί με οικολογικό εναλλακτικό πρόσωπο. Είναι η “Κοκκινοσκουφίτσα” στο Αγρίνιο και το “Αγκάθι” στο Μώλο Φθιώτιδας. Πρόκειται για τα φυτώρια απ’ όπου ξεκινά το περιφερειακό ραδιόφωνο που θα συνδεθεί με άλλους ραδιοσταθμούς ίδιας φυσιογνωμίας: δηλαδή μη κερδοσκοπικές συλλογικές προσπάθειες κατ’ ελάχιστη απαίτηση.

3. Στην κορυφή του αστικού και περιφερειακού ραδιοφώνου τοποθετείται η κορωνίδα της προσπάθειάς μας η οποία είναι η Βαλκανική Ραδιοφωνία. Είναι ένας Ραδιοφωνικός Φάρος, που θα εκπέμπει επτάγλωσσο πρόγραμμα στην Βαλκανική, συνδεδεμένος με ραδιοθαλάμους που θα βρίσκονται στις άλλες Βαλκανικές πρωτεύουσες. Για την φυσιογνωμία του Ραδιοσταθμού αυτού, αφήνω τον αναγνώστη να φανταστεί την ενοποιητική του δύναμη, και για την δημιουργία του εναέριου ιστού που θα εκπροσωπεί τις Βαλκανικές Φυλές. Αυτό το εγχείρημα, πρέπει να τύχει διεθνούς βοηθείας μια και ξεφεύγει από τα όρια μιας Εθνικής πρωτοβουλίας ή κάποιων οργανώσεων σε συγκεκριμένο πολιτικό φάσμα. Είναι μια διεθνείς προσπάθεια και πρέπει να αντιμετωπισθεί με την δέουσα ωριμότητα και προσοχή.

Αυτά είναι τα τρία πεδία όπου θα αναπτυχθεί η εναλλακτική Ραδιοφωνία με το κοινωνικό πρόσωπο. Το μοντέλο που πραγματευόμαστε έρχεται για να υφάνει και όχι να διατρήσει τον κοινωνικό ιστό και εντάσσεται στην εκ των “κάτω” οργάνωση των επικοινωνιών. Είναι η διάχυτη επικοινωνία, που υπηρετεί και δεν επιβάλει και που είναι οργανικά δεμένη με τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες.

από τον «Τυφλοπόντικα των FM» (Αθήνα)